Als de Vostok-1  op 12 april 1961 na 89 minuten terugkeert op aarde en ergens in een Russische steppe landt, opent Yuri Gagarin de deur van zijn capsule. Het eerste dat hij ziet is een verschrikte vrouw met dochter die vragen of hij soms uit de ruimte komt. “Da!” antwoordt Yuri, stapt achterin de laadbak van een Russische vrachtauto en rijdt naar het dichtsbijzijnde dorp om Moskou te bellen. In de ruimte kwam hij geen god tegen; teruggekeerd op aarde was hij zelf onsterfelijk geworden.

De anekdote kenmerkt de kneuterigheid van het Russiche ruimteprogramma, de aanraakbaarheid van de held. Yuri was een normale Russiche doerak, een man van vlees en bloed, een straaljagerpiloot die het met een grote portie geluk tot buiten de dampkring kon schoppen. Zijn heldenrol was vantevoren al helemaal uitgestippeld. Het enige dat nog moest gebeuren was een succesvolle vlucht en een veilige landing. Daarna kon het draaiboek tot uitvoering worden gebracht.  Yuri’s moeder en vrouw vernamen pas van de vlucht toen de capsule al geland was. Overal in de wereld vielen hem ontzag en bewondering ten deel.  En als een echte popartiest ging hij vervolgens op tour en werd in alle Oostbloklanden en ook op Cuba als een held onthaald. In Amerika was er vooral beteuterende afgunst. De loef afgestoken door een Rus van eenvoudige komaf, een communist!

Voor de communistische leider Nikita Chroetsjov was het allemaal nog niet genoeg. Ook het katholicisme moest eraan geloven. Met 1 vlucht werd afgerekend met 2 concurrerende ideologieën.Voor hem was het duidelijk dat er geen god was buiten de dampkring, zoals wel eeuwen was aangenomen. Yuri Gagarin zou het zelf tegen hem gezegd hebben. Zo probeerden de grote ideologieën elkaar in de jaren 60 continue de loef af te steken. Ze zouden nooit tot elkaar komen, zoals je water en olie niet kan mengen. Nog jaren lang publiceerden gepikeerde priesters en dominees artikelen die het Gagarinverhaal moesten ontkrachten, maar het kwaad was al geschied. Weer had de wetenschap iets afgeknabbeld van het bijbels scheppingsverhaal!

En Yuri? Na zijn wereldtournee en heldenstatus ging het langzaam bergafwaarts en verdween hij uit zijn baan om de aarde. Vrouwen en drank deden hem uiteindelijk de das om en in 1968 stortte hij neer met zijn straaljager. Hij werd bijgezet in de muur van het Kremlin. Naar alle waarschijnlijkheid heeft Gagarin nooit gezegd dat hij god niet had gezien, ook niet van wel trouwens. Het kwam Nikita gewoon goed uit en het was te mooi om te laten liggen. Waar twee vliegen 1 klap!